179 / 350
178
Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ – Βιολογία Θετικών Σπουδών
καταστολέας κωδικοποιείται από ένα ρυθμιστικό γονίδιο, που βρίσκεται
μπροστά από τον υποκινητή. Το ρυθμιστικό γονίδιο μεταγράφεται συνεχώς και
παράγει λίγα μόρια του καταστολέα. Τα μόρια αυτά προσδένονται συνεχώς
στο
χειριστή.
Όταν στο θρεπτικό υλικό υπάρχει μόνο λακτόζη, τότε ο ίδιος ο δισακχαρίτης
προσδένεται στον καταστολέα και δεν του επιτρέπει να προσδεθεί στο
χειριστή. Τότε η RNA πολυμεράση είναι ελεύθερη να αρχίσει τη μεταγραφή.
Δηλαδή η λακτόζη λειτουργεί ως επαγωγέας της μεταγραφής των γονιδίων του
οπερονίου. Τότε τα γονίδια αρχίζουν να «εκφράζονται», δηλαδή να
μεταγράφονται και να συνθέτουν τα ένζυμα. Τα τρία ένζυμα μεταφράζονται
ταυτόχρονα από το ίδιο μόριο mRNA το οποίο περιέχει κωδικόνιο έναρξης και
λήξης για κάθε ένζυμο.
Άρα η αύξηση της ποσότητας του mRNA στα βακτήρια της καλλιέργειας
οφείλεται στην ενεργοποίηση του οπερονίου της λακτόζης και στην επαγωγή
της έκφρασής του, δηλαδή μεταγραφή και επακόλουθη μετάφραση των
δομικών γονιδίων.
ΘΕΜΑ Δ
Στην εικόνα 4 δίνονται τρεις (3) νουκλεοτιδικές αλληλουχίες , οι οποίες
αποτελούν τμήμα του 1ου εξωνίου τριών διαφορετικών αλληλομόρφων της
β- αλυσίδας της HbA. Η β-αλυσίδα της HbA αποτελείται από 146 αμινοξέα
και δίνεται ότι υφίσταται μεταμεταφραστική τροποποίηση κατά την οποία
απομακρύνεται το πρώτο αμινοξύ από το αμινικό άκρο.
Δ1.
Ποια από τις αλληλουχίες της εικόνας 4 αντιστοιχεί στο φυσιολογικό
γονίδιο της β-αλυσίδας της HbA και ποια στο γονίδιο β
s
της
δρεπανοκυτταρικής αναιμίας. (μονάδες 2). Να αιτιολογήσετε την απάντηση
σας. (μονάδες 4) (Μονάδες 6)
Δ2.
Η αλληλουχία της εικόνας 4 που απομένει θα μπορούσε να αντιστοιχεί σε