176
Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ – Βιολογία Θετικών Σπουδών
οργανισμούς οι μεταγραφικοί παράγοντες παρουσιάζουν τεράστια ποικιλία.
Κάθε κυτταρικός τύπος περιέχει διαφορετικά είδη μεταγραφικών παραγόντων.
Διαφορετικός συνδυασμός μεταγραφικών παραγόντων ρυθμίζει τη μεταγραφή
κάθε γονιδίου. Μόνο όταν ο σωστός συνδυασμός των μεταγραφικών
παραγόντων προσδεθεί στον υποκινητή ενός γονιδίου, αρχίζει η RNA
πολυμεράση τη μεταγραφή ενός γονιδίου.
Με βάση τα παραπάνω, για να μπορέσει το γονίδιο της α1-αντιθρυψίνης να
εκφράζεται μόνο στα κύτταρα των μαστικών αδένων θα πρέπει η έκφρασή του
να ελέγχεται από έναν υποκινητή πάνω στον οποίο να μπορεί να προσδεθεί ο
συνδυασμός των μεταγραφικών παραγόντων που υπάρχει μόνο στα
συγκεκριμένα κύτταρα. Επομένως, με τις τεχνικές της Γενετικής Μηχανικής
πρέπει να εντοπίζεται, ακριβώς πριν το γονίδιο της α1-αντιθρυψίνης, ένας
υποκινητής γονιδίου που εκφράζεται στα κύτταρα των μαστικών αδένων και
στη συνέχεια αυτό το τμήμα DNA (υποκινητής - γονίδιο α1-αντιθρυψίνης) με
τη διαδικασία της μικροέγχυσης να εισαχθεί στον πυρήνα του ζυγωτού του
οργανισμού που θέλουμε να τροποποιηθεί γενετικά.
Επίσης θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η διαδικασία ωρίμανσης του πρόδρομου
mRNA είναι η ίδια σε όλους τους ευκαρυωτικούς οργανισμούς, ο γενετικός
κώδικας είναι σχεδόν καθολικός και τα ριβοσώματα μπορούν να
χρησιμοποιηθούν ως θέση μετάφρασης οποιουδήποτε mRNA.
Γ2.
Μία από τις περιοριστικές ενδονουκλεάσες που χρησιμοποιείται ευρέως είναι
η
EcoRI
που απομονώθηκε από το βακτήριο Escherichia coli. Το ένζυμο αυτό
όποτε συναντά την αλληλουχία:
5'-GAATTC-3'
3'-C ΤΤAAG-5'
στο γονιδίωμα, κόβει κάθε αλυσίδα μεταξύ του G και του Α (με κατεύθυνση
5'→3') αφήνοντας μονόκλωνα άκρα από αζευγάρωτες βάσεις στα κομμένα
άκρα. Τα άκρα αυτά μπορούν να σχηματίσουν δεσμούς υδρογόνου με τις
συμπληρωματικές βάσεις άλλων κομματιών DNA που έχουν κοπεί με το ίδιο
ένζυμο.
Επομένως τα άκρα του τμήματος DNA είναι τα ακόλουθα:
5΄ AATTCCGCAAATTAA 3΄
3΄ GGCG TTTAATT 5΄
Το συγκεκριμένο τμήμα δεν μπορεί να κλωνοποιηθεί με τη βοήθεια του
πλασμιδίου, καθώς δε διαθέτει μονόκλωνα άκρα από αζευγάρωτες βάσεις και
στα δύο άκρα. Το ένα άκρο τους είναι δίκλωνο. (Απαιτείται ειδική επεξεργασία
προσθήκη μονόκλωνων άκρων για την κλωνοποίησή τους. Εάν επιτελεστεί η
επεξεργασία αυτή τότε θα μπορέσει να κλωνοποιηθεί.)