Βιολογία Θετικών Σπουδών Γ' Λυκείου

272

Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ – Βιολογία Θετικών Σπουδών

Β2

.Τι είναι αλληλόμορφα γονίδια (μονάδες 3), τι είναι πολλαπλά αλληλόμορφα

γονίδια (μονάδες 3) και τι συνεπικρατή γονίδια (μονάδες 3); (Μονάδες 9)

Β3.

Με ποιους τρόπους περιορίζεται ο αριθμός των λαθών κατά την αντιγραφή

του DNA στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς;

(Μονάδες 8)

Απάντηση:

Β1.

Η ανάλυση του ανθρώπινου γονιδιώματος θα συμβάλει στη μελέτη της

εξέλιξης του ανθρώπινου γονιδιώματος. Για το σκοπό αυτό βρίσκονται

παράλληλα σε εξέλιξη προγράμματα προσδιορισμού της αλληλουχίας άλλων

ειδών, τα οποία θα συμβάλουν στην αποκάλυψη των εξελικτικών σχέσεων που

υπάρχουν μεταξύ των ειδών. Έτσι βρίσκονται σε εξέλιξη προγράμματα

χαρτογράφησης γονιδιωμάτων οργανισμών όπως είναι το πρόβατο, ο σκύλος,

η αγελάδα, διάφορα έντομα, ο γεωσκώληκας, καθώς και πολλοί

μικροοργανισμοί.

Β2.

Οι διαφορετικές μορφές του ίδιου χαρακτήρα ελέγχονται από αλληλόμορφα

γονίδια, δηλαδή γονίδια που βρίσκονται στην ίδια θέση στα ομόλογα

χρωμοσώματα και ελέγχουν την ίδια ιδιότητα, όπως χαμηλό ή ψηλό φυτό.

Είναι γνωστό ότι στα διπλοειδή κύτταρα υπάρχουν δύο αλληλόμορφα για μία

ορισμένη γενετική θέση, ενώ ένα απλοειδές κύτταρο, όπως ένας γαμέτης, έχει

μόνο ένα. Εντούτοις, εάν εξετάσουμε ένα πληθυσμό ατόμων μπορεί να

βρούμε περισσότερα από δύο αλληλόμορφα για μία γενετική θέση. Εάν στον

πληθυσμό υπάρχουν τρία ή περισσότερα αλληλόμορφα για μία γενετική θέση,

τότε αυτά ονομάζονται πολλαπλά αλληλόμορφα.

Υπάρχουν περιπτώσεις στις οποίες στα ετερόζυγο άτομα εκφράζονται και τα

δύο αλληλόμορφα στο φαινότυπο. Στην περίπτωση αυτή τα γονίδια

ονομάζονται συνεπικρατή.

Β3.

Όπως τα προϊόντα ενός εργοστασίου ελέγχονται με αρκετούς τρόπους, για να

εξακριβωθεί αν έχουν κατασκευαστεί σωστά, έτσι και το κύτταρο ελέγχει αν η

αλληλουχία βάσεων του DNA είναι σωστή. Η αντιγραφή του DNA είναι

απίστευτα ακριβής, μόνο ένα νουκλεοτίδιο στα 100.000 μπορεί να

ενσωματωθεί λάθος. Τα λάθη που δεν επιδιορθώνονται από τις DNA

πολυμεράσες, επιδιορθώνονται σε μεγάλο ποσοστό από ειδικά επιδιορθωτικά

ένζυμα

Έτσι ο αριθμός των λαθών περιορίζεται στους ευκαρυωτικούς

οργανισμούς στο ένα στα 10