97 / 250
Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ – Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης
96
Β3
.
3 2
3
3 2
3
||
|
3 2 2
3 2 2
βουτανόνη
2-βουτανόλη
βουτανάλη
βουτανικό οξύ
CH CH C CH
CH CH CH CH
CH CH CH CH=O
CH CH CH CΟΟH
O
OH
Με προσθήκη σε δείγμα από κάθε δοχείο αντιδραστηρίου Tollens (AgNO
3
/ΝΗ
3
)
αντιδρά μόνο η βουτανάλη σχηματίζοντας κάτοπτρο Ag (ίζημα).
Σε δείγμα από τα υπόλοιπα τρία δοχεία με προσθήκη δ/τος NaHCO
3
αντιδρά
μόνο το βουτανικό οξύ σχηματίζοντας αέριο CO
2
(έκλυση φυσαλίδων).
Σε δείγμα από τα υπόλοιπα δύο δοχεία KMnO
4
/H
+
αντιδρά μόνο η 2-βουτανόλη
οξειδώνεται αποχρωματίζοντας το ερυθροϊώδες KMnO
4
.
Στο δοχείο που έμεινε, προσθήκη Ι
2
/NaΟH δίνει κίτρινο ίζημα CHΙ
3
που
πιστοποιεί την παρουσία της βουτανόνης.
Γ1.
Ένωση Α (C
5
H
10
O
2
) κατά τη θέρμανσή της με NaOH δίνει δύο οργανικές
ενώσεις Β και Γ. Η ένωση Γ, με διάλυμα KMnO
4
οξινισμένο με H
2
SO
4
, δίνει την
οργανική ένωση Δ. Η ένωση Δ με Cl
2
και NaOH δίνει τις οργανικές ενώσεις Β και
Ε.
Να γραφούν:
α.
οι χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων.
(μονάδες 9)
β.
οι συντακτικοί τύποι των ενώσεων Α, Β, Γ, Δ, Ε.
(μονάδες 5)
(Μονάδες 14)
Γ2.
Ορισμένη ποσότητα αιθανόλης οξειδώνεται με διάλυμα Κ
2
Cr
2
O
7
0,1 M
οξινισμένου με H
2
SO
4
. Από το σύνολο της ποσότητας της αλκοόλης, ένα μέρος
μετατρέπεται σε οργανική ένωση Α και όλη η υπόλοιπη ποσότητα
μετατρέπεται σε οργανική ένωση Β. Η ένωση Α, κατά την αντίδραση της με
αντιδραστήριο Fehling, δίνει 28,6 g ιζήματος. Η ένωση Β απαιτεί για πλήρη
εξουδετέρωση 200 mL διαλύματος NaOH 1Μ. Να βρεθεί ο όγκος, σε L, του
διαλύματος Κ
2
Cr
2
O
7
που απαιτήθηκε για την οξείδωση (
Ar
(Cu) = 63,5,
Ar
(O) =
16).
(Μονάδες 11)
Απάντηση:
Γ1.
i)
A: C
5
H
10
O
2
(η ένωση μπορεί να είναι οξύ ή εστέρας)
ii)
A + NaOH
B + Γ
Άρα η Α είναι εστέρας και το Β, Γ είναι αλκοόλη και οργανικό άλας οξέος.
ΘΕΜΑ Γ
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2012