154 / 250
153
Χημεία Θετικής Κατεύθυνσης – Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ
β.
Για να είναι κατάλληλος ο δείκτης, θα πρέπει η περιοχή αλλαγής χρώματος
του δείκτη να περιλαμβάνει το pH του διαλύματος στο ισοδύναμο σημείο
(ή τουλάχιστον να βρίσκεται στο κατακόρυφο τμήμα της καμπύλης
ογκομέτρησης,).
Σε αντίθετη περίπτωση προκύπτουν σημαντικά σφάλματα που κάνουν το
δείκτη ακατάλληλο για τη συγκεκριμένη ογκομέτρηση.
Κατάλληλος για τον καθορισμό του Τελικού Σημείου της ογκομέτρησης είναι
ο δείκτης φαινολοφθαλεΐνη, που έχει περιοχή αλλαγής χρώματος στην βασική
περιοχή ( 8< pKa=9 <10 ),όπου βρίσκεται και το pH του ισοδύναμου σημείου
του διαλύματος.
2.3.
Σε τέσσερα δοχεία 1, 2, 3 και 4 περιέχονται οι ενώσεις:
2-βουτανόλη (CH
3
CH(OH)CH
2
CH
3
), αιθανικός αιθυλεστέρας (CH
3
CΟΟCH
2
CH
3
),
βουτανικό οξύ (CH
3
CH
2
CH
2
CΟΟH) και 1–βουτανόλη (CH
3
CH
2
CH
2
CH
2
ΟΗ).
Σε κάθε δοχείο περιέχεται µόνο µία ένωση.
Να προσδιορίσετε ποια ένωση περιέχεται στο κάθε δοχείο, αν γνωρίζετε ότι:
i.
Η ένωση, που περιέχεται στο δοχείο 1 αντιδρά µε µεταλλικό νάτριο
και δεν δίνει την αλογονοφορµική αντίδραση.
ii.
Η ένωση που περιέχεται στο δοχείο 3, όταν αντιδράσει µε όξινο
διάλυµα K
2
Cr
2
O
7
, δίνει οργανικό προϊόν, που δεν αντιδρά µε το
αντιδραστήριο Tollens.
iii.
H ένωση, που περιέχεται στο δοχείο 4, αντιδρά µε διάλυµα Na
2
CO
3
και εκλύεται αέριο CO
2
.
(Μονάδες 8)
Απάντηση:
Η ένωση που περιέχεται στο δοχείο 4 είναι το βουτανικό οξύ
(CH
3
CH
2
CH
2
CΟΟH), διότι αντιδρά µε διάλυµα Na
2
CO
3
και εκλύεται αέριο CO
2
.
Η ένωση που περιέχεται στο δοχείο 1 είναι η 1–βουτανόλη (CH
3
CH
2
CH
2
CH
2
ΟΗ),
διότι αντιδρά µε µεταλλικό νάτριο και δεν δίνει την αλογονοφορµική
αντίδραση. Μεταξύ του εστέρα και των δύο αλκοολών αντιδρούν με μεταλλικό
νάτριο μόνο οι αλκοόλες. Όμως η 2-βουτανόλη δίνει την αλογονοφορμική
αντίδραση.
Η ένωση, που περιέχεται στο δοχείο 3, είναι η 2–βουτανόλη
(CH
3
CH(OH)CH
2
CH
3
), διότι οξειδώνεται προς κετόνη.
Η ένωση, που περιέχεται στο δοχείο 2, είναι ο αιθανικός αιθυλεστέρας
(CH
3
CΟΟCH
2
CH
3
).