88 / 350
87
Βιολογία Θετικών Σπουδών – Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ
Απάντηση:
Α.
Εφόσον το χαρακτηριστικό είναι μονογονιδιακό, καθορίζεται από τα
αλληλόμορφα ενός γονιδίου (το οποίο εδράζεται σε μία γενετική θέση).
Αρχικά προσπαθούμε να αποδείξουμε εάν το αλληλόμορφο γονίδιο που
καθορίζει το χαρακτηριστικό κληρονομείται με επικρατή ή υπολειπόμενο
τρόπο και στη συνέχεια εάν κληρονομείται με αυτοσωμικό ή φυλοσύνδετο
τρόπο.
Από το γενεαλογικό δένδρο της 2
ης
οικογένειας, παρατηρούμε ότι γονείς που
δεν έχουν το χαρακτηριστικό, τα άτομα Ι
1
και Ι
2
αποκτούν παιδιά με το
χαρακτηριστικό, τα άτομα ΙΙ
2
, ΙΙ
3
. Έτσι διαπιστώνουμε ότι το αλληλόμορφο
γονίδιο που είναι υπεύθυνο για το χαρακτηριστικό κληρονομείται με
υπολειπόμενο τρόπο. Αυτό γιατί εάν ήταν επικρατές, τότε οι γονείς, τα άτομα
I
1
και I
2
, θα έπρεπε να είναι ομόζυγοι για το υπολειπόμενο χαρακτηριστικό,
ενώ τα παιδιά, τους τα άτομα ΙΙ
2
, II
3
, θα έπρεπε να έχουν ένα τουλάχιστον
επικρατές αλληλόμορφο (άτοπο).
Αναλυτικότερα, επιτελώντας και τις κατάλληλες διασταυρώσεις για να
απορρίψουμε την περίπτωση το αλληλόμορφο γονίδιο που καθορίζει το
χαρακτηριστικό να κληρονομείται με επικρατή τρόπο (και αυτό που ευθύνεται
για τη μη εμφάνιση του χαρακτηριστικού είναι το υπολειπόμενο) έχουμε:
Αν είναι αυτοσωμικό: (Άτομα 2
ης
οικογένειας)
Φαινοτυπική αναλογία 100% χωρίς το χαρακτηριστικό (Άτοπο)
Αν είναι φυλοσύνδετο: (Άτομα 2
ης
οικογένειας)
Φαινοτυπική αναλογία 100% χωρίς το χαρακτηριστικό (Άτοπο)
Επομένως, αποκλείεται το αλληλόμορφο που είναι υπεύθυνο για το
χαρακτηριστικό να κληρονομείται με επικρατή τρόπο. Άλλωστε γνωρίζουμε ότι
στην επικρατή κληρονομικότητα, θα πρέπει να υπάρχει ένας τουλάχιστον
γονέας με το χαρακτηριστικό όταν αυτό εμφανίζεται σε κάποιον απόγονο.
Άρα, το αλληλόμορφο γονίδιο που καθορίζει την έκφραση του
χαρακτηριστικού κληρονομείται με υπολειπόμενο τρόπο.
Γονείς:
Ι
1
:
αα
(
´
)
Ι
2
:
αα
Γαμέτες:
α
α
F
1
:
αα
Γονείς:
Ι
1
:
Χ
α
Υ
(
´
)
Ι
2
:
Χ
α
Χ
α
Γαμέτες:
Χ
α
, Υ
Χ
α
F
1
:
Χ
α
Χ
α
, Χ
α
Υ