225 / 350
224
Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ – Βιολογία Θετικών Σπουδών
αμινοξέα τυροσίνη, προλίνη και σερίνη, αντιστοιχούν στα κωδικόνια της
κωδικής αλυσίδας του DNA 5΄ TAT 3΄, 5΄ CCC 5΄, 5΄ AGC 3΄. Συνεπώς το τμήμα
της κωδικής αλυσίδας του DNA που είναι υπεύθυνο για την κωδικοποίηση
αυτών των αμινοξέων είναι το ακόλουθο: 5΄ ATGGCCTATCCCAGC 3΄. Αμέσως
μετά θα πρέπει να ακολουθεί ένα από τα κωδικόνια λήξης. Με βάση όλα τα
παραπάνω κωδική είναι η πάνω αλυσίδα με κατεύθυνση 5΄→3΄ από αριστερά
προς τα δεξιά και μη κωδική είναι η κάτω αλυσίδα.
Η μεταγραφή έχει προσανατολισμό 5'→3' όπως και η αντιγραφή. Το μόριο
mRNA που συντίθεται είναι συμπληρωματικό προς τη μία αλυσίδα της διπλής
έλικας του DNA του γονιδίου. Η αλυσίδα αυτή είναι η μεταγραφόμενη και
ονομάζεται
μη κωδική
.
Η RNA πολυμεράση προσδένεται στον υποκινητή με τη βοήθεια των
μεταγραφικών παραγόντων και προσθέτει συμπληρωματικά ριβονουκλεοτίδια
έναντι των δεοξυριβονουκλεοτιδίων της μη κωδικής αλυσίδας ενώνοντάς τα με
3’ – 5’ φωσφοδιεστερικό δεσμό. Απέναντι από Α προσθέτει U, απέναντι από T
προσθέτει A και απέναντι από G προσθέτει C και αντίστροφα.
Το mRNA συντίθεται με κατεύθυνση 5΄ → 3΄ με μεταγραφή της μη κωδικής
αλυσίδας με βάση τον κανόνα της συμπληρωματικότητας και της
αντιπαραλληλίας. Η σύνθεση του mRNA σταματά στο τέλος του γονιδίου, όπου
ειδικές αλληλουχίες, οι οποίες ονομάζονται αλληλουχίες λήξης της μεταγραφής,
επιτρέπουν την απελευθέρωσή του.
Στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς, το mRNA που παράγεται κατά τη
μεταγραφή του γονιδίου συνήθως δεν είναι έτοιμο να μεταφραστεί αλλά
υφίσταται μια πολύπλοκη διαδικασία ωρίμανσης. Η διαδικασία αυτή αποτέλεσε
ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα της Μοριακής Βιολογίας, γιατί οδήγησε
στο συμπέρασμα ότι τα περισσότερα γονίδια των ευκαρυωτικών οργανισμών
(και των ιών που τους προσβάλλουν) είναι ασυνεχή ή διακεκομμένα. Δηλαδή,
αλληλουχία που μεταφράζεται σε αμινοξέα διακόπτεται από ενδιάμεσες
αλληλουχίες οι οποίες δε μεταφράζονται σε αμινοξέα. Οι αλληλουχίες που
μεταφράζονται σε αμινοξέα ονομάζονται εξώνια και οι ενδιάμεσες αλληλουχίες
ονομάζονται εσώνια. Όταν το γονίδιο που περιέχει εσώνια μεταγράφεται,
δημιουργείται το πρόδρομο mRNA που περιέχει και εξώνια και εσώνια. Έτσι το
πρόδρομο mRNA είναι το ακόλουθο:
εσώνιο
5΄ CAAAUGGCCUAUAACUGGACACCCAGCUGACGA 3΄