20 / 294
19
Αρχές Οικονομικής Θεωρίας – Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ
Να δώσετε τους ορισμούς των υποκατάστατων και των συμπληρωματικών
αγαθών (Μονάδες 5) και να εξηγήσετε με τη βοήθεια διαγραμμάτων πώς η
αύξηση της τιμής ενός αγαθού επηρεάζει τη ζήτηση ενός υποκατάστατου
αγαθού (Μονάδες 10), καθώς και πώς ενός συμπληρωματικού αγαθού
(Μονάδες 10).
(Μονάδες 25)
Απάντηση:
Υποκατάστατα
είναι δύο (ή περισσότερα) αγαθά, όταν το ένα μπορεί να
χρησιμοποιηθεί αντί του άλλου (ή άλλων), για να ικανοποιήσει την ίδια
ανάγκη. Για παράδειγμα, το βούτυρο και η μαργαρίνη, το μοσχαρίσιο και το
χοιρινό κρέας, τα σπίρτα και ο αναπτήρας.
Η ζήτηση ενός αγαθού μεταβάλλεται προς την ίδια κατεύθυνση με τη
μεταβολή της τιμής του υποκατάστατου αγαθού
. Για παράδειγμα, αν αυξηθεί
η τιμή του μοσχαρίσιου κρέατος, οι καταναλωτές θα μειώσουν τη ζητούμενη
ποσότητα μοσχαρίσιου κρέατος και θα το υποκαταστήσουν με το σχετικά
φθηνότερο χοιρινό, αυξάνοντας έτσι τη ζήτηση του χοιρινού. Η αύξηση της
τιμής του μοσχαρίσιου κρέατος (ceteris paribus) από Ρ
1
σε Ρ
2
στο διάγραμμα
(α) έχει ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση της καμπύλης ζήτησης του χοιρινού
κρέατος από D
1
σε D
2
στο διάγραμμα (β).
D
Q
P
2
2
Q
1
Q
P
1
P
O
“ΜΟΣΧΑΡΙΣΙΟ”
“ΧΟΙΡΙΝΟ”
(α)
D
Q
P
3
Q
4
Q
3
P
O
(β)
A
B
Γ
Δ
1
D
2
Διαγράμματα: Υποκατάστατα αγαθά
ΟΜΑΔΑ Β
ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2002