123 / 294
Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ – Αρχές Οικονομικής Θεωρίας
122
Οι βασικότεροι προσδιοριστικοί παράγοντες είναι:
α) Οι τιμές των παραγωγικών συντελεστών.
Η μεταβολή της τιμής ενός ή
περισσότερων από τους συντελεστές που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή
ενός αγαθού συνεπάγεται τη μεταβολή του κόστους παραγωγής του. Αν
υπάρχει αύξηση των τιμών των παραγωγικών συντελεστών, αυξάνεται το
κόστος του αγαθού για κάθε επίπεδο παραγωγής. Αυτό σημαίνει μετατόπιση
της καμπύλης του οριακού κόστους προς τα πάνω και αριστερά. Το ανερχόμενο
τμήμα της καμπύλης του οριακού κόστους, από το σημείο που τέμνει το μέσο
μεταβλητό κόστος και μετά, είναι η καμπύλη προσφοράς της επιχείρησης και
μετατοπίζεται αριστερά, όπως φαίνεται στο διάγραμμα. Η καμπύλη
προσφοράς από τη θέση S
0
S
0
μετατοπίζεται στη θέση S
1
S
1
και η προσφερόμενη
ποσότητα στην τιμή Ρ από Q
0
αρχικά μειώνεται σε Q
1
.
Το αντίθετο ακριβώς συμβαίνει, όταν μειώνονται οι τιμές των παραγωγικών
συντελεστών για το αγαθό, με αποτέλεσμα να μειώνεται το κόστος παραγωγής.
Η καμπύλη προσφοράς μετατοπίζεται στη θέση S
2
S
2
, όπου η προσφερόμενη
ποσότητα που αντιστοιχεί στην τιμή Ρ αυξάνεται από Q
0
σε Q
2
.
β) Η τεχνολογία της παραγωγής.
Η μεταβολή στην τεχνολογία έχει ως
αποτέλεσμα τη μεταβολή στη συνάρτηση παραγωγής. Η βελτίωση οδηγεί σε
αύξηση του παραγόμενου αγαθού με ίδια ποσότητα παραγωγικών
συντελεστών, ενώ η χειροτέρευση στο αντίθετο. Αν βελτιωθεί η τεχνολογία,
άμεση συνέπεια της αύξησης της παραγωγής είναι η μείωση του μέσου και
οριακού κόστους παραγωγής, αφού με την ίδια ποσότητα παραγωγικών
συντελεστών, και εφόσον οι τιμές τους παραμένουν σταθερές, παράγουμε
περισσότερο προϊόν. Αποτέλεσμα είναι να έχουμε μετατόπιση της καμπύλης
προσφοράς προς τα δεξιά, στη θέση S
2
S
2
από S
0
S
0
. Το αντίθετο αποτέλεσμα
παρουσιάζεται στην καμπύλη προσφοράς, όταν χειροτερεύει η τεχνολογία. Η
καμπύλη προσφοράς μετατοπίζεται στη θέση S
1
S
1
από τη θέση S
0
S
0
.
γ) Οι καιρικές συνθήκες.
Η σημασία του συγκεκριμένου παράγοντα σχετίζεται
κυρίως με την παραγωγή και την προσφορά γεωργικού προϊόντος. Η επίδραση
αυτή είναι σημαντική για χώρες που παράγουν κυρίως γεωργικά προϊόντα. Οι
καλές καιρικές συνθήκες για την παραγωγή των αγαθών αυξάνουν την
προσφορά και μετατοπίζουν την καμπύλη προσφοράς προς τα κάτω και δεξιά,
ενώ οι δυσμενείς μειώνουν την προσφορά και μετατοπίζουν την καμπύλη
προσφοράς προς τα πάνω και αριστερά.