326
Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ – Βιολογία Θετικών Σπουδών
αντιγραφής μικρά τμήματα RNA, συμπληρωματικά προς τις μητρικές αλυσίδες,
τα οποία ονομάζονται πρωταρχικά τμήματα. Οι DNA πολυμεράσες
επιμηκύνουν τα πρωταρχικά τμήματα, τοποθετώντας συμπληρωματικά
δεοξυριβονουκλεοτίδια απέναντι από τις μητρικές αλυσίδες του DNA. Οι DNA
πολυμεράσες λειτουργούν μόνο προς καθορισμένη κατεύθυνση και
τοποθετούν τα νουκλεοτίδια στο ελεύθερο 3' άκρο της δεοξυριβόζης του
τελευταίου νουκλεοτιδίου κάθε αναπτυσσόμενης
αλυσίδας. Έτσι, λέμε ότι
αντιγραφή γίνεται με προσανατολισμό 5' προς 3'. Κάθε νεοσυντιθέμενη
αλυσίδα θα έχει προσανατολισμό 5'→3'. Έτσι, σε κάθε διπλή έλικα που
παράγεται οι δύο αλυσίδες θα είναι αντιπαράλληλες. Για να ακολουθηθεί
αυτός ο κανόνας σε κάθε τμήμα DNA που γίνεται η αντιγραφή, η σύνθεση του
DNA είναι συνεχής στη μια αλυσίδα και ασυνεχής στην άλλη.
Επομένως, συνεχώς θα αντιγραφούν η μητρική αλυσίδα 2 και η μητρική
αλυσίδα 3. Τα πρωταρχικά τμήματα που τοποθετούνται στα συνεχή τμήματα
των δύο αλυσίδων φαίνονται στο σχήμα.
Δ3.
Μια πολυνουκλεοτιδικη αλυσίδα
σχηματίζεται από την ένωση πολλών
νουκλεοτιδίων με ομοιοπολικό δεσμό. Ο δεσμός αυτός
δημιουργείται μεταξύ
του υδροξυλίου του 3' άνθρακα της πεντόζης του πρώτου νουκλεοτιδίου και
της φωσφορικής ομάδας που είναι συνδεδεμένη στον 5' άνθρακα της πεντόζης
του επόμενου νουκλεοτιδίου. Ο δεσμός αυτός ονομάζεται 3'
-5'
φωσφοδιεστερικός δεσμός
.
Έτσι στη δημιουργία ενός φωσφοδιεστερικού
δεσμού συμμετέχει ενα άτομο υδροξυλίου.
Το πρωταρχικό τμήμα αποτελείται από 7 νουκλεοτίδια. Επειδή η εκφώνηση
της ερώτησης δεν είναι ξεκάθαρη θα πρέπει να διακρίνουμε περιπτώσεις. Εάν
η ερώτηση αναφέρεται στο πόσα υδροξύλια μπορούν να συμμετέχουν στη
δημιουργία φωσφοδιεστερικού δεσμού μεταξύ των νουκλεοτιδίων του
πρωταρχικού τμήματος, τότε σ' αυτή την περίπτωση η απάντηση είναι 6. Εάν η
ερώτηση αναφέρεται στο πόσα υδροξύλια μπορούν να συμμετέχουν στη
δημιουργία φωσφοδιεστερικού δεσμού μεταξύ των νουκλεοτιδίων του
πρωταρχικού τμήματος αλλά και ανάμεσα στο τελευταίο νουκλεοτίδιο του
πρωταρχικού τμήματος και στο πρώτο νουκλεοτίδιο που τοποθετεί η
DNA
πολυμεράση, τότε σ' αυτή την περίπτωση η απάντηση είναι 7. Εάν η ερώτηση
αναφέρεται στο πόσα υδροξύλια
μπορούν να συμμετέχουν στη δημιουργία
φωσφοδιεστερικού δεσμού από αυτό το σημείο και μετά, τότε σ' αυτή την
περίπτωση η απάντηση είναι 1, καθώς αναφερόμαστε στο φωσφοδιεστερικό
δεσμό που αναπτύσσεται ανάμεσα στο τελευταίο νουκλεοτίδιο του
πρωταρχικού τμήματος και στο πρώτο νουκλεοτίδιο που τοποθετεί η
DNA
πολυμεράση
.