314 / 350
313
Βιολογία Θετικών Σπουδών –
Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ
Ο όρος κωδικόνιο δεν αναφέρεται μόνο στο
mRNA,
αλλά και στο γονίδιο από το
οποίο παράγεται.
Όπως ήδη αναφέραμε το κωδικόνιο του
mRNA
5’
AUG
3’, που κωδικοποιεί το
αμινοξύ μεθειονίνη, αντιστοιχεί στο κωδικόνιο της κωδικής αλυσίδας του
DNA
5’
A
Τ
G
3’. Ομοίως
,
τα κωδικόνια του
mRNA
5΄U
GG
3΄
,
5΄
AAG
3΄, 5’
CCC 3
, 5’
UAC
3’
και 5’
UGC
3’ που κωδικοποιούν τα αμινοξέα τρυπτοφάνη,
λυσίνη
,
προλίνη,
τυροσίνη,και κυστεϊνη αντιστοιχούν στα κωδικόνια της κωδικής αλυσίδας του
DNA
5΄
TGG
3΄
,
5΄
AAG
3΄, 5’
CCC
3’, 5’
TAC
3’ και 5’
TGC
3’. Συνεπώς
,
το τμήμα της
κωδικής αλυσίδας του
DNA
το οποίο είναι υπεύθυνο για την κωδικοποίηση του
πεπτιδίου:
H
2
N-trp-lys-pro-tyr-cys-COOH
είναι
: 5
΄ …
A
Τ
G
–
TGG
–
AAG
–
CCC
–
TAC - TGC
…
3
΄
.
Αμέσως μετά θα πρέπει να ακολουθεί κωδικόνιο λήξης
.
Με βάση τα παραπάνω κωδική είναι η κάτω αλυσίδα με κατεύθυνση 3’
¬
5
΄ από
δεξιά προς τα αριστερά και μη κωδική η απέναντί της (πάνω αλυσίδα).
Σε κάθε διπλή έλικα οι δύο αλυσίδες είναι αντιπαράλληλες, άρα απέναντι από το
5’ άκρο της κωδικής θα βρίσκεται το 3’ άκρο της μη
-
κωδικής αλυσίδας και
αντίστροφα.
Συγκρίνοντας την παραπάνω αλληλουχία που εκφράζεται με αυτή του γονιδίου
που δίνεται, αντιλαμβανόμαστε ότι το τμήμα του μορίου που αποτελεί το εσώνιο
είναι:
5’ AGAATTG 3’
3’ TCTTAAC 5’
Δ2.
Η
RNA
πολυμεράση προσδένεται στον υποκινητή με τη βοήθεια
μεταγραφικών παραγόντων και προσθέτει συμπληρωματικά ριβονουκλεοτίδια
έναντι των
δεοξυριβονουκλεοτιδίων της μη κωδικής αλυσίδας ενώνοντάς τα με
3’ –
5’ φωσφοδιεστερικό δεσμό. Απέναντι από Α προσθέτει
U
, απέναντι από Τ
προσθέτει Α και απέναντι από
G
προσθέτει
C
και αντίστροφα.
Το
mRNA
συντίθεται με κατεύθυνση 5΄ → 3΄ με μεταγραφή της μη κωδικής
αλυσίδας με βάση τον κανόνα της συμπληρωματικότητας και της
αντιπαραλληλίας.
Στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς, το
mRNA
που παράγεται κατά τη
μεταγραφή του γονιδίου συνήθως δεν είναι έτοιμο να μεταφραστεί αλλά
υφίσταται μια πολύπλοκη διαδικασία ωρίμανσης. Η διαδικασία αυτή αποτέλεσε
ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα της Μοριακής Βιολογίας, γιατί οδήγησε
στο συμπέρασμα ότι τα περισσότερα γονίδια των ευκαρυωτικών οργανισμών
(και των ιών που τους προσβάλλουν) είναι ασυνεχή ή διακεκομμένα. Δηλαδή, η