184 / 294
Εκδόσεις ΜΠΑΧΑΡΑΚΗ – Αρχές Οικονομικής Θεωρίας
182
Διαρθρωτική ανεργία:
Όταν σε μια οικονομία υπάρχουν άνεργοι και κενές
θέσεις εργασίας, αλλά οι άνεργοι δεν μπορούν να απασχοληθούν στις
υπάρχουσες κενές θέσεις, επειδή υπάρχει αναντιστοιχία ανάμεσα στα
προσόντα και την ειδίκευση των ανέργων και σ'αυτά που απαιτούνται για την
κάλυψη των κενών θέσεων, η ανεργία αυτή ονομάζεται διαρθρωτική. Για
παράδειγμα, είναι δυνατόν σε μια οικονομία να υπάρχει ανεργία μηχανικών
και έλλειψη λογιστών, ή να υπάρχει ανεργία για τους βιομηχανικούς εργάτες
και έλλειψη ξενοδοχειακών υπαλλήλων. Η διαρθρωτική ανεργία οφείλεται σε
τεχνολογικές μεταβολές, οι οποίες δημιουργούν νέα επαγγέλματα και
αχρηστεύουν άλλα, και σε αλλαγές στη διάρθρωση της ζήτησης, οι οποίες
αυξάνουν τη ζήτηση ορισμένων προϊόντων και ταυτόχρονα μειώνουν τη ζήτηση
άλλων. Όπως είναι φανερό, η διαρθρωτική ανεργία δημιουργείται από τη
δυσαναλογία προσφοράς και ζήτησης των διάφορων ειδικεύσεων. Η μείωσή
της απαιτεί επανεκπαίδευση των ανέργων, ώστε να αποκτήσουν τις ειδικεύσεις
στις οποίες υπάρχει έλλειψη. Διαφορετικά, η διαρθρωτική ανεργία μπορεί να
είναι μεγάλης διάρκειας.
Ανεργία Ανεπαρκούς Ζήτησης:
Η ανεργία λόγω ανεπαρκούς ζήτησης,
ονομαζόμενη και κεϋνσιανή ανεργία, είναι εκείνη που προέρχεται από την
πτώση της οικονομικής δραστηριότητας στις φάσεις της καθόδου και της
ύφεσης του οικονομικού κύκλου. Πρόκειται, δηλαδή, για αδυναμία της
συνολικής ζήτησης της οικονομίας να απορροφήσει τη συνολική προσφορά
εργατικού δυναμικού. Η ανεργία αυτή έχει κυκλικό χαρακτήρα, δηλαδή
επαναλαμβάνεται, και η διάρκειά της εξαρτάται από τη διάρκεια του
οικονομικού κύκλου.
Βασικές οικονομικές συνέπειες της ανεργίας
Η ανεργία έχει τρεις βασικές οικονομικές συνέπειες.
Πρώτον:
Αποτελεί απώλεια παραγωγικών δυνάμεων, δηλαδή της
εργασίας των ανέργων, η οποία θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στην
παραγωγική διαδικασία.
Δεύτερον:
Σημαίνει απώλεια εισοδήματος για τον άνεργο και την
οικογένειά του.
Τρίτον:
Επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό, λόγω της παροχής των
επιδομάτων ανεργίας προς τους ανέργους.
Φυσικά οι συνέπειες της ανεργίας είναι ευρύτερες, γιατί η κατάσταση της
ανεργίας μπορεί να είναι εξαιρετικά επώδυνη για τον άνεργο και την
οικογένειά του, αφού, εκτός από την έλλειψη εισοδήματος, μειώνει την
κοινωνική του θέση, δημιουργεί προβλήματα αυτοσεβασμού, οικογενειακών
τριβών, κ.τ.λ. Με άλλα λόγια, πέρα από τις οικονομικές συνέπειες, η ανεργία
δημιουργεί σοβαρά κοινωνικά προβλήματα.